Korte Vijverberg 4

toon op de kaart
  • Status
    Rijksmonument
  • Architect
    Cuypers, E.
  • Monument nr.
    459725
  • Bouwstijl
    Neo-Renaissance
  • Wijk
    Centrum
  • Bouwjaar
    1917
Registerblad 

Inleiding.
Kantoorpand, gebouwd in 1917 naar ontwerp van de architect Eduard Cuypers in traditionalistische stijl, geinspireerd op de vroeg 17e-eeuwse Noord-Nederlandse renaissance. Voor het pand, dat is opgenomen in de straatwand met aaneengesloten bebouwing, bevindt zich een ijzeren stoephek met vierkante stoeppalen.

Omschrijving.
Het pand, grotendeels in baksteen opgetrokken, bestaat uit souterrain, drie bouwlagen en kapverdieping in het zadeldak. De breedte bedraagt vijf vensterassen, waarvan de rechter de ingangspartij bevat. Het souterrain is bekleed met hardsteen en vertoont onder de vensters reliefs met bladmotieven in eigentijdse vormgeving. Natuursteen is verder toegepast voor de decoratieve details, sierbanden en de rond de vensters van de beletage aangebrachte blokken. Alle vensters bezitten natuurstenen kruiskozijnen. De vensters van de beletage dragen hoofdgestellen; de vensters van de eerste verdieping bezitten geblokte ontlastingsbogen, rustend op muurdammen en versierd met gebeeldhouwde maskersluitstenen en metselmozaïek in de boogtrommels. De vensters van deze verdieping bezitten blinde balustrades. De kroonlijst van de gevel draagt een natuurstenen balustrade en is gekornist boven de muurdammen tussen de bovenvensters. De ingangspartij met stoep en bordes wordt geaccentueerd door twee vrijstaande Jonische zuilen in natuursteen op hardstenen sokkel. Zij dragen een hoofdgestel en balkon met balustrade, geflankeerd door schildhoudende leeuwen. De van snijwerk voorziene deuren zijn gevat in een getoogde omlijsting met bovenlicht. De gevel bezit voorts sierankers tussen de ontlastingsbogen van de eerste verdieping. In de kap zijn drie gemetselde dakkapellen met tweelichtkozijnen en frontons. Het interieur omvat onder meer een grote hal met trappenhuis, betimmeringen, trapleuning met eindpaal en een binnenpui met glas-in-lood, alsmede een balken zoldering op consoles, alles uit de bouwtijd en voorzien van een gebeeldhouwde versiering in eigentijdse vormen. De kamers van de beletage bezitten stucplafonds. In recente tijd heeft een bescheiden aanpassing van het interieur plaatsgevonden, waarbij onder andere in de hal een lokettenwand werd aangebracht. Waardering.

Het pand is architectuurhistorisch van belang als kenmerkend voorbeeld van de traditionalistische richting in de architectuur van het eerste kwart van de 20e eeuw, waarbij is teruggegrepen op de vroeg 17e-eeuwse Noord-Nederlandse renaissance. Hoofdvorm, detaillering en het toegepaste materiaal zijn gaaf. Het heeft tevens een belangrijke ensemblewaarde als harmonisch onderdeel van de historisch waardevolle gevelwand aan de Korte Vijverberg.

 

meer weten 
Eduard Gerard Hendrik Hubert Cuypers (Roermond, 18 april 1859 – Den Haag, 1 juni 1927) werd opgeleid op het architectenbureau van zijn oom P.J.H. Cuypers. In 1881 richtte Eduard Cuypers een eigen architectenbureau op in Amsterdam. Dankzij goede contacten met het bedrijfsleven kreeg hij opdrachten voor kantoren, winkelpanden, villa's en woonhuizen. Ondanks zijn opleiding werkte hij niet in de stijl van de neogotiek, maar is zijn werk sterk verwant aan neorenaissance en Jugendstil. In tegenstelling tot zijn oom en diens zoon Jos Cuypers profileerde Eduard Cuypers zich niet uitdrukkelijk als kerkenbouwer, hoewel hij wel een klein aantal kerken bouwde. Een belangrijkere plaats in zijn oeuvre nemen de tientallen door hem ontworpen stationsgebouwen in, die vooral in het noorden van het land werden gebouwd. Bij de bouw van de spoorlijn van de NOLS heeft hij de stations- en haltegebouwen ontworpen. Zijn meest monumentale werk was het tweede station van 's-Hertogenbosch dat hij in 1896 opleverde. Door Cuypers en zijn medewerkers werden ook vele kunstnijverheidsproducten, zoals meubels, lampen en glasserviezen ontworpen. Cuypers' belangstelling voor interieurkunst leidde in 1905 tot de uitgave van het tijdschrift Het huis, oud & nieuw: maandelijksch prentenboek gewijd aan huis-inrichting, bouw en sierkunst, dat tot 1927 verscheen. Cuypers was tevens oprichter van het tijdschrift Nederlandsch-Indië Oud & Nieuw. Het bureau van Cuypers wordt gezien als de oorsprong van de Amsterdamse School omdat de aanvoerders van deze stijl, Michel de Klerk, Joan van der Mey en Piet Kramer, allen op zijn kantoor gevormd waren. Ook Berend Tobia Boeyinga, een van de belangrijkste volgelingen van de Amsterdamse School, werkte enige tijd voor Cuypers. Naast de architecten die verbonden zijn met Amsterdamse School is ook Charles Estourgie zijn carrière begonnen op het kantoor van Cuypers. Cuypers ontwierp zijn eigen woning en kantoor in 1898. Het bureau bevond zich in het door hemzelf ontworpen pand aan de Jan Luijkenstraat 2 in Amsterdam en stond naast het Rijksmuseum, ontworpen door zijn oom Pierre Cuypers. Andere panden die door Cuypers zijn ontworpen, zijn onder andere: het pand Spui 10 voor het meubel- en tapijtmagazijn H.F. Jansen & Zonen te Amsterdam het pand van het Algemeen Handelsblad aan de Nieuwezijds Voorburgwal te Amsterdam het Veiligheidsinstituut aan de Hobbemakade 22 te Amsterdam Huize Boldershof aan de Ambtshuisstraat 4 te Druten (1907/1915) Huize Vilsteren aan de Vilsterseweg 16 in Vilsteren (1907) Na Cuypers' overlijden in 1927 werd zijn kantoor door anderen voortgezet. De huidige naam is a/d amstel architecten en is nog steeds gevestigd in Amsterdam thans aan de Keizersgracht 169.
Opname gemaakt in de loop van 2007/ 2008 voor de VOM-reeks
Opname gemaakt in de loop van 2007/ 2008 voor de VOM-reeks
Opname gemaakt in de loop van 2007/ 2008 voor de VOM-reeks
Opname gemaakt in de loop van 2007/ 2008 voor de VOM-reeks
Opname gemaakt in de loop van 2007/ 2008 voor de VOM-reeks
Opname gemaakt in de loop van 2007/ 2008 voor de VOM-reeks
Plafond in het tochtportaal op de bel-etage.
Opname gemaakt in de loop van 2007/ 2008 voor de VOM-reeks
Opname gemaakt in de loop van 2007/ 2008 voor de VOM-reeks
Opname gemaakt in de loop van 2007/ 2008 voor de VOM-reeks
Opname gemaakt in de loop van 2007/ 2008 voor de VOM-reeks
Schouwpartij op de vide van de tweede verdieping in het trappenhuis.
Opname gemaakt in de loop van 2007/ 2008 voor de VOM-reeks
Detail van bovendeurstuk gezien vanuit het trappenhuis.
Sleutelstuk in het trappenhuis.
Opname gemaakt in de loop van 2007/ 2008 voor de VOM-reeks