Oranjestraat 4

toon op de kaart
  • Status
    Rijksmonument
  • Architect
    Delia, J.J.
  • Monument nr.
    459761
  • Bouwstijl
    Eclecticisme
  • Wijk
    Centrum
  • Bouwjaar
    ca. 1875
Registerblad 

Inleiding.
Bouwblok uit circa 1875 op rechthoekige plattegrond bestaande uit twee voormalige herenhuizen op de hoek van de Amaliastraat en Oranjestraat ontworpen door de architect J.J. Delia in eclectische stijl. Recentelijk zijn beide herenhuizen (voorheen genummerd 2b/4) met elkaar in verbinding gebracht ten behoeve van de huidige kantoorfunctie. Omschrijving.

Bouwblok met twee voormalige forse herenhuizen achter een symmetrisch gevelontwerp bestaande uit een kelder, lage parterre, beletage, hoge tweede verdieping en lage derde verdieping onder een doorlopend, laag roevendak, acht vensterassen breed en drie vensterassen diep. In het roevendak zijn boven de kroonlijst van voor- en achtergevel moderne dakkapellen aangebracht. De parterre van de voorgevel en rechter zijgevel is bekleed met gebosseerde hardsteen en wordt afgesloten door een hardstenen cordonlijst. Voor het overige zijn de gevels in schoon metselwerk opgetrokken. De op een na buitenste vensteras aan beide zijden van de voorgevel is als risaliet behandeld en bevat de ingang (de linker ingang, het voormalige nummer 2b, is bij de verbouwing tot kantoor vervangen door een venster). De risalieten bezitten op de beletage een hardstenen balkon op hardstenen consoles, voorzien van een houten balustrade. Alle vensters van de voorgevel en vrijstaande rechterzijgevel, behalve die in de parterre, hebben geprofileerde omlijstingen met oren en op de verdiepingen van de voorgevel vensterbanken op consoles. De beletagevensters in de risalieten van de voorgevel dragen een flauw getoogde kroonlijst op consoles; de verdiepingsvensters in de risalieten hebben kuifstukken van stucwerk. Hoofdgestel met eierlijst als afsluiting van het fries en onder de kroonlijst versierde klossen en rozetten. Meerdere vensters hebben gietijzeren raamhekjes. De vleugeldeur in de rechter risaliet dateert uit de bouwtijd. De achtergevel met vier- en zesruitsvensters is beduidend eenvoudiger uitgevoerd dan de vrijstaande zijgevel en voorgevel. Tegen de achtergevel bevinden zich houten serres op de hoogte van de beletage, waarin moderne glaspuien zijn gezet. In het interieur zijn op de beletage de binnenwanden tussen voor- en achterkamers verwijderd en vervangen door een grotendeels in glas uitgevoerde tussengang. In het trappenhuis een trap uit de bouwtijd met houten balusters, voorts stucwerk langs de wanden met figuratieve voorstellingen. Op de beletage vier rijk uitgevoerde en gepolychromeerde eclectische stucplafonds en marmeren schouwen in neo-Lodewijk XVI-stijl. Op de overige verdiepingen eenvoudige stucplafonds met profiellijsten. De keldervertrekken worden overwegend gedekt door troggewelfjes op ijzeren balken. Waardering.

Bouwblok van architectuurhistorisch belang als waardevol voorbeeld van rijke eclectische woningbouw uit het derde kwart van de 19e eeuw. Een ensemblewaarde wordt gevormd door de relatie met de naburige rijke huizenblokken uit dezelfde stijlperiode (Oranjestraat 6, 8 en 10). Een toegevoegde waarde ontleent het bouwblok aan de stedebouwkundig belangrijke situering op de hoek van de Amaliastraat en Oranjestraat.

voor- en zijgevel hoek Oranjestraat/Amaliastraat