Scheveningseweg

grenspaal

toon op de kaart
  • Status
    Gemeentelijk Monument
  • Wijk
    Van Stolkpark en Schev. Bosjes
Registerblad 

Hardstenen grenspaal uit de negentiende eeuw bedoeld voor de afbakening van het privé jachtterrein van de koning van Nederland.

Koning Willem I en koning Willem II kochten in de eerste helft van de negentiende eeuw geleidelijk duinweiden op tussen het centrum en Scheveningen en maakten er hun jachtgebied van. Om het gebied te markeren werden grenspalen aangebracht. Het gaf de grens aan tussen het eigendom van de Nederlandse Staat en het privé-gebied van de koning. Met de groeiende verstedelijking na 1850 werden deze gebieden vanaf het derde kwart van de negentiende eeuw al weer verkocht voor de aanleg van geheel nieuwe stadswijken (Archipelbuurt, Duinoord, Zorgvliet) en bosparken (Scheveningse Bosjes). Twee grenspalen aan de rand van de Scheveningse Bosjes zijn bewaard gebleven.
De ene paal staat in de Scheveningse Bosjes aan de Scheveningseweg nabij de Joodse begraafplaats (coördinaten 52.089432, 4.294952). De grenspaal heeft twee ingehakte cijfers, een vier en een vijf. Boven de vijf is een cartouche te zien waar door verwering de hierin aangebrachte tekst niet goed meer leesbaar is. De ander betreft een natuurstenen paal langs de rand van het bos aan de Kerkhoflaan (tegenover Kerkhoflaan 2).

De grenspaal is van historisch belang als tastbare herinnering aan de negentiende eeuwse afbakening van het vroegere privé-jachtterrein van de koning der Nederlanden aan de noodzijde van het toenmalige Den Haag.

meer weten 
Het gebied waarop later de Scheveningse Bosjes zijn aangeplant was ooit grafelijkheidsgrond en later van Domeinen. In 1830 heeft het Rijk deze grond overgedragen aan de gemeente 's-Gravenhage. Twee grenspalen aan de rand van de Bosjes die herinneren aan het eigendom van Domeinen zijn bewaard gebleven. Het betreft een natuurstenen paal langs de rand van het bos aan de Kerkhoflaan (tegenover Kerkhoflaan 2). Aan een zijde is de tekst Privatieve Jagt van den Koning ingehakt en aan de andere zijde Domein. Deze inscripties maken het mogelijk de palen grofweg te dateren. Gezien de vermelding van Domein moeten de palen voor 1830 zijn geplaatst. De andere inscriptie maakt duidelijk dat koning Willem I in het gebied exclusief jachtrecht had gekregen of gepacht. In theorie zou dat al in 1813 gebeurd kunnen zijn, maar waarschijnlijk wat jaren later. De andere paal is eenvoudiger van vorm en staat ook in de Scheveningse Bosjes aan de Scheveningseweg nabij de Joodse begraafplaats. De grenspalen zijn van historische waarde als tastbare herinnering aan de afbakening van Domeingrond en het exclusieve jachtrecht van de koning der Nederlanden aan de noordzijde van het toenmalige Den Haag.