Stadhouderslaan 41

Haags Gemeentemuseum

toon op de kaart
  • Status
    Rijksmonument
  • Architect
    Berlage, H.P.
  • Monument nr.
    461615
  • Bouwstijl
    Nieuwe Bouwen
  • Wijk
    Zorgvliet
  • Bouwjaar
    1929-1935
Registerblad 

mon nr: 461450

Omschrijving.
Museumgebouw op complexe plattegrond, opgebouwd uit ten opzichte van elkaar verspringende bouwvolumes van verschillende hoogtes, deels onder platte daken en deels onder glazen kappen. De draagconstructie is van gewapend beton, die bekleed is met gele baksteen. Aan het expressieve metselverband is af te lezen, dat deze een bekledende en geen constructieve functie vervult. De betonconstructie is in het interieur grotendeels in het zicht gelaten; Deuren en vensters zijn van brons. De betonnen gootlijsten en bovenlateien zijn met koper bekleed. Eveneens van koper zijn de hemelwaterafvoeren. In de rechtervleugel zijn de grote hal met trappenhuis, dienstruimten en auditorium opgenomen. De diverse ruimten zijn door hun kubistische opbouw vanaf de buitenzijde als duidelijk van elkaar te onderscheiden bouwblokken waarneembaar. Architectonisch hoogtepunt is de grote hal gepleisterd in terra nova met terugliggende gekleurde tegels tussen de muurvlakken van de betonnen skeletconstructie en aardewerk vloertegels van diverse kleursoorten in patronen gelegd. Het gebeeldhouwde reliëf in de hal is een ontwerp van W. van Konijnenburg, uitgevoerd door Dirk Bus. Aan de linkerkant bevinden zich de vier vleugels van de eigenlijke expositieruimten, bestaande uit zalen en kabinetten, die rond een binnenhof zijn gegroepeerd. De zalen zijn zodanig gesitueerd dat verre perspectieven worden vermeden. Glazen kappen in de vorm van zadeldaken zorgen voor de lichtinval van de zalen op de verdieping. In deze kappen bevindt zich een vernuftigd systeem van jaloezieen en werd gebruik gemaakt van bijzondere glassoorten om de lichtinval te kunnen reguleren. Op de vier hoeken rond de binnenhof zijn trappenhuizen gesitueerd. Veel ruimten zijn voorzien van verlaagde plafonds van steengaas; wit gepleisterde muren. Het oorspronkelijke rubber op de vloeren is vrijwel overal vervangen door parket. Met name op de begane grond is de indeling na 1945 sterk gewijzigd. De indeling op de verdieping met kabinetten en centjrale, om binnenhof gelegen gang van waaruit de verschillende expositieruimten zijn te bereiken, is nagenoeg authentiek.

Waardering.
Museumgebouw als onderdeel van het complex Haags Gemeentemuseum van architectuurhistorische waarde als voorbeeld van een rationele, sterk door Frank Lloyd Wright beinvloedde vormgeving; tevens van belang binnen de ontwikkeling van het oeuvre van Berlage. Cultuurhistorisch en typologisch waardevol als voorbeeld van museumarchitectuur, die in zijn tijd op vooruitstrevende wijze voldeed aan de eisen die gesteld werden aan het tentoonstellen van kunst. Vanwege de markante situering langs de Stadhouderslaan is het complex van stedebouwkundige waarde.

mon nr: 461613

NB. de moderne serre aan de voorzijde is van bescherming uitgezonderd. Omschrijving.

Vrijstaand paviljoen, bedoeld als lunchroom, op complexe plattegrond, bestaande uit ten opzichte van elkaar verspringende bouwvolumes van een bouwlaag hoog, onder platte daken. De draagconstructie is van gewapend beton, die bekleed is met gele baksteen. Aan het expressieve metselverband is af te lezen dat deze een bekledende en geen constructieve functie vervult. Deuren en vensters zijn van brons. De betonnen gootlijsten en bovenlateien zijn met koper bekleed. Eveneens van koper zijn de hemelwaterafvoeren. Het interieur is grotendeels gemoderniseerd. Een lunchroom is een in de tijd van ontstaan bijzonder moderne toevoeging aan een museum en in deze vorm voor Nederland uniek. Het idee is overgenomen van Amerikaanse gebruiken. Waardering.

Paviljoen als onderdeel van het complex Haags Gemeentemuseum van architectuurhistorische en cultuurhistorische waarde als voorbeeld van een rationele, sterk door Frank Lloyd Wright beinvloedde vormgeving; tevens van belang binnen de ontwikkeling van het oeuvre van Berlage.

mon nr: 461614

Stookhuis op complexe plattegrond, bestaande uit ten opzichte van elkaar verspringende bouwvolumes van een bouwlaag hoog, onder platte daken. Aan de achterzijde staan twee markante, hoge schoorsteentorens. Aan weerszijden zijn een inrijpoort en een elektriciteitshuisje gesitueerd. De draagconstructie is van gewapend beton, die bekleed is met gele baksteen. Aan het expressieve metselverband is af te lezen dat deze een bekledende en geen constructieve functie vervult. Deuren en vensters zijn van brons. De betonnen gootlijsten en bovenlateien zijn met koper bekleed. Eveneens van koper zijn de hemelwaterafvoeren. Waardering.

Stookhuis als onderdeel van het complex Haags Gemeentemuseum architectuurhistorisch en cultuurhistorisch waardevol als voorbeeld van een rationele, sterk door Frank Lloyd Wright beinvloedde vormgeving; tevens van belang binnen de ontwikkeling van het oeuvre van Berlage.

mon nr: 461615

Vijvers, trans, pergola, tuin en hekwerk, behorende bij het Haags Gemeentemuseum. Het museumgebouw wordt door twee rechthoekige vijvers van verschillende grote van de Stadhouderslaan gescheiden. Bewust is in het ontwerp gekozen voor een forse afstand van het museum tot de Stadhouderslaan teneinde de rust te waarborgen. Tussen de vijvers bevindt zich de trans, waarvan de entree aan de Stadhouderslaan geflankeerd wordt door twee bakstenen pylonen. Via de trans bereikt men de grote hal van het museumgebouw. Boven de ingang een door J. Altorf vervaardigd fayence beeldje met het wapen van Den Haag. De verbindingsgang is evenals het museum opgebouwd uit een betonnen skeletconstructie, bekleed met gele baksteen. De lange zijden zijn met glas dichtgezet. Tussen het auditorium aan de achterzijde van het museumgebouw en het paviljoen bevindt zich de houten pergola. Het complex wordt van de straat gescheiden door bakstenen muurtjes, waarop een laag ijzeren hekwerk. De binnentuin en de tuinaanleg om het gebouw heen met de vijvers zijn doelbewust aangelegd ter verhoging van het beoogde effect van een museumbezoek. De oorspronkelijke opzet met rode betegelde paden en groene gazons is symbolisch voor de opvatting van de tuin als overgang van "cultuur" naar "natuur". Waardering.

Vijvers, trans, pergola, tuin en hekwerk zijn als onderdeel van het complex Haags Gemeentemuseum architectuurhistorisch en cultuurhistorisch waardevol als voorbeeld van een rationele, sterk door Frank Lloyd Wright beinvloedde vormgeving; tevens van belang binnen de ontwikkeling van het oeuvre van Berlage.

 

gemeentemuseum
haags gemeentemuseum
De vijver richting Museon.
De hoofdingang van het museum.
De vestibule achter de hoofdingang van het museum.
Klok in de vestibule achter de hoofdingang van het museum. Opname D. Valentijn, 25 februari 1997.