Tournooiveld 5

Oude of St. Joris Doelen

toon op de kaart
  • Status
    Rijksmonument
  • Monument nr.
    18072
  • Wijk
    Centrum
  • Bouwjaar
    1774
Registerblad 

Voormalige ST. JORISDOELEN.
Gevel van pl.m. 1750 met versierde ingangspartij, gevelsteen: St. Joris en jaartal: 1625 - torentje van pl.m. 1700 - inwendig restanten van een ouder gebouw en een Lodewijk XIV schoorsteen.

 

meer weten 
De voorgevel is een statige 18de-eeuwse bakstenen drielaags lijstgevel met een lage hardstenen plint. De gevel is onderverdeeld in zeven vensterassen, waarbij de eerste, vierde en zevende as zijn uitgevoerd als risalieten: twee hoekrisalieten en een middenrilaliet. Het voegwerk is nog nagenoeg geheel origineel (behoudens op de tweede verdieping en een gedeelte van de begane grond). Door de toepassing van zeer dunne voegen geeft het metselwerk de indruk een vlak te zijn, hetgeen in de 18de-eeuwse architectuur de bedoeling is. Een (bijna onmerkbaar) horizontaal accent is verkregen door de stootvoegen dunner uit te voeren dan de lintvoegen. In de 19de eeuw hebben enkele reparaties plaatsgevonden, waarbij beschadigde bakstenen zijn hersteld met een rood gekleurde reparatiespecie. Zodoende konden ook de voegen op de juiste dikte hersteld worden. De hoofdtoegang bevindt zich in de middenrisaliet en wordt benadrukt door een 18de-eeuwse omlijsting van pilasters, een fries en een kroonlijst op consoles. Het fries is versierd met guirlandes en een mansgezicht. Op de kroonlijst bevindt zich een attiek met twee hoekvazen. De deur is vernieuwd in 1925. Ook het bovenlicht dateert uit die periode, getuige de afbeelding van een steigerend paard (symbool van de Twentsche Bank). Het venster boven de hoofdtoegang heeft een sobere omlijsting, die zich slechts onderscheidt van de overige vensters door de oren en de afhangende slingers. Boven dit venster bevinden zich een tekstband "ANNO 1625" en een gebeeldhouwde gevelsteen met een afbeelding van St. Joris met de Draak. Op de begane grond en de eerste verdieping bevinden zich forse vensters met 18de-eeuwse kozijnen en (deels gereconstrueerde) vroeg-19de-eeuwse zesruitsschuiframen. De vensters op de tweede verdieping bestaan uit 18de-eeuwse kozijnen en vroeg 19de-eeuwse vierruitsramen. Alle kozijnen zijn afgezet met eenvoudige profiel#lijsten. De ijzeren roosters voor de vensters op de begane grond zijn in 1926 aangebracht ter bescherming van de Twentsche Bank.
gevelsteen
Opname D. Valentijn, 8 september 2004.
Drukker: Desguerroi
De uit 1600 daterende traptoren.