De Atlantikwall.

Eind 1941 besloot het Duitse opperbevel tot de aanleg van de Atlantikwall langs de Europese
Westkust. De aanleg van deze verdedigingslinie vond in de jaren 1942-1945 plaats. Het doel was in
geval van een tweefrontenoorlog de geallieerden aan de kust te verslaan. Bij de opzet van de
Atlantikwall lag de nadruk aanvankelijk op strategisch belangrijke plaatsen (zoals havens en
zeegaten). In Nederland kregen daarom Den Helder, IJmuiden, Hoek van Holland en Vlissingen de
meeste aandacht en de hoogste status ("Verteidigungsbereich" en/of "Festung"). Ook Den
Haag/Scheveningen werd, als kustplaats en bestuurlijk centrum, als potentieel interessant doelwit
voor een invasie cq. "raid" gezien. Aan Den Haag/Scheveningen werd dan ook de op een na
hoogste status verbonden ("Stützpunktgruppe"). Het geheel van verdedigingswerken, dat een groot
deel van het Haagse en een kleine deel van het Wassenaarse grondgebied besloeg, kreeg de
benaming "Stützpunktgruppe Scheveningen" mee.

Tankmuur V.61. en kanonkazemat V.3.
Aan de noordoostzijde werd de tankversperring in de hoofdweerstandslijn voor een groot deel
gevormd door een tankmuur met een lengte van ruim 1100 meter. In deze tankmuur waren
oorspronkelijk drie kanonkazematten van het zelfde type opgenomen. De stukken geschut in deze
bunkers flankeerden de tankmuur.

A. Lokatie.
De tankmuur en de kanonkazemat liggen in het Militair Oefenterrein ten noordoosten van de Van
Alkemadelaan. De lokatie ligt op de overgang van het geaccidenteerde terrein aan de stadszijde en
het vlakke, voormalige schootsveld aan de landzijde.

B. Omschrijving.
De tankmuur (Panzermauer) is opgetrokken uit ongewapend beton. De hoogte ten opzichte van het
maaiveld aan de landzijde is circa 2,5 meter. De dikte op maaiveldniveau is circa 2 meter, aan de
top circa 1,5 meter.

De bunker behoort tot de categorie met het grootste weerstandsvermogen (Ständiger Ausbau in
Stahlbeton). Het ontwerp van deze bunker is afkomstig van de Duitse landmacht. Dit standaardtype
staat bekend als Regelbau 625B, Schartenstand für 7.5 cm Pak 40 (Eingang rückwärts). Het
Baunummer is 8739.

Type 625B is een variant op type 625, het standaardtype uit de 600-serie voor een flankerende
kanonkazemat met bijruimten. De bunker bestaat uit een afwachtingsruimte voor zes man, een
munitiebergplaats en een gevechtsruimte. Een entree gaf via een gassluis toegang tot de
afwachtingsgruimte. Een gang leidt vanaf de entree naar de munitiebergplaats en de
gevechtsruimte. Vanuit de afwachtingsruimte kan de ingang via een afsluitbaar schietgat verdedigd
worden (ingangsverdediging). Aan deze lange zijde heeft de bunker naast de personeelsingang ook
een inrij-opening voor het geschut. Vanuit een aparte ruimte kan de entreezijde van de bunker
onder vuur genomen worden (nabijverdediging). Onder de bunker is nog een onafhankkelijk van de
kanonkazemat functionerende mitrailleurkazemat opgenomen. De bunker bezit tevens een open
waarnemingspost.

Type 625B behoort tot de zelden gebouwde bunkertypes. In Europa zijn er minimaal circa tien
gebouwd. Den Haag kende er vijf, daarvan bestaan er nog twee.

Waardering:
De resterende circa 650 meter, gave, in de oorspronkelijke context gebleven, tankmuur is een voor
Haagse begrippen zeer zeldzaam restant van de tankversperring in de hoofdweerstandslijn. De
bunker is een gaaf, in de oorspronkelijke context bewaard gebleven, voorbeeld van een zeldzaam
type. Bovendien levert de onder de bunker opgenomen mitrailleurkazemat een toegevoegde
waarde op. De gave combinatie van bunker en tankmuur verhoogt het belang van de werken
aanzienlijk. De tankmuur en kazemat markeren de noordoostelijke grens van de Stützpunktgruppe
Scheveningen.
De objecten zijn van algemeen belang voor de gemeente Den Haag wegens hun cultuurhistorische
waarde en hun betekenis voor de wetenschap.