Vlamingstraat 49-49a

toon op de kaart
  • Status
    Gemeentelijk Monument
  • Wijk
    Centrum
  • Bouwjaar
    18e eeuw
Registerblad 

Van oorsprong achttiende-eeuws pand op trapeziumvormige plattegrond, bestaande uit vier bouwlagen onder een kapverdieping. De twee traveeën brede gepleisterde voorgevel wordt beëindigd met een geprofileerde kroonlijst. 

De Vlamingstraat is al sinds de late middeleeuwen een straat waar bedrijvigheid en handel waren geconcentreerd. Rond 1850 doet het winkelconcept zoals wij dat nu kennen haar intrede en worden veel woonhuis- en bedrijfspuien in de bestaande bebouwing vervangen door winkelpuien. De voortschrijdende cityvorming van de binnenstad en daarmee het alsmaar belangrijker worden van de winkelfunctie voor de Vlamingstraat zorgt ervoor dat vanaf 1875 een groot aantal van de oude panden wordt vervangen. De nieuwe winkel-woonpanden zijn vaak breder en laten de rijke schakering zien van de snel opvolgende architectuurstijlen vanaf 1875 tot aan het Interbellum. Het pand Vlamingstraat 49 is een goede representant van de nog bewaard gebleven oudere bebouwing van voor 1875 met een voor de binnenstad kenmerkend negentiende-eeuws transformatieproces. De achttiende-eeuwse oorsprong is nog herkenbaar aan de geringe gevelbreedte en aflopende verdiepingshoogten. De voorgevel is in twee fasen tot stand gekomen, waarbij de onderste drie lagen uit de achttiende eeuw stammen en de bovenste laag uit de negentiende eeuw. De gepleisterde afwerking met horizontale schijnvoegen is waarschijnlijk ook een toevoeging uit de negentiende eeuw. De winkelpui op de begane is in de loop der decennia meerdere malen vernieuwd. De kap heeft een eenvoudige opzet met twee slanke spanten gekoppeld door een spijkerplaat en hoekkepers.   

 

Inwendig bezit het pand op de verdieping nog een achttiende-eeuwse spiltrap, een negentiende-eeuwse schouw met boezembetimmering met schilderstuk en lambriseringen. 

Het pand is van cultuurhistorische, bouwhistorische en architectuurhistorische waarde vanwege de in oorsprong achttiende-eeuwse opzet en het goed afleesbare transformatieproces dat volgde. De diepe en smalle plattegrond is kenmerkend voor dit deel van de binnenstad en illustreert de groei van het oudste deel van de stad. Van toegevoegde waarde zijn onder andere de oude houten vloerconstructies en de eenvoudige negentiende-eeuwse kapconstructie met slanke spanten. Het pand heeft cultuurhistorische waarde omdat het een goede representant is van de nog bewaard gebleven oudere bebouwing van voor 1875. Deze oudere bebouwing geeft de Vlamingstraat in belangrijke mate haar historische identiteit. 

 

NB. De bescherming is beperkt tot het voorhuis aan de Vlamingstraat. Alle niet nader genoemde bouwdelen vallen buiten de bescherming van het gemeentelijk monument. 

Omvang bescherming: Voorhuis 

 

Datum wijziging: 19 september 2023

Toelichting op de aanpassingen in het registerblad

Tussen 2011 en 2015 is van een groot aantal winkelpanden in de hoofdwinkelstraten in de Haagse binnenstad de voorgevel aangewezen als gemeentelijk monument. In deze selectie is ook Vlamingstraat 49 opgenomen. Als gevolg van de motivatie achter deze selectie - behoud van de historische identiteit van de winkelstraten in de binnenstad - ligt de nadruk van de beschrijving van het pand op de voorgevel en de datering daarvan. In de nu voorliggende selectie is naast een aantal nieuwe monumenten voorgesteld om van een aantal van deze eerder aangewezen panden het gehele object aan te wijzen als gemeentelijk monument.

 

Wijzigingen in het registerblad:

De beschrijving van de voorgevel is gehandhaafd. De aanvullingen betreffen vooral een beschrijving van de opbouw van het pand en een beschrijving van de belangrijkste interieurwaarden. 

 

 

 

meer weten 
Vernoeming Vlamingstraat, vermoedelijk naar de Vlamingen die hier aan het einde van de 14e eeuw woonden, wellicht beoefenaars van de lakenindustrie. Een der oudste straten van Den Haag; in de rekening van de Baljuw over 1382 wordt reeds gesproken over 'die uytdrechster in die Vlamyncstraet'. Werd daarvoor de Caseyedestraat genoemd. Dit is een middeleeuwse aanduiding van een bestrate weg. De Vlamingstraat zal dus een van de eerst geplaveide straten in Den Haag zijn geweest.
Opname D. Valentijn, 7 februari 2006.