Plein 10

toon op de kaart
  • Status
    Gemeentelijk Monument
  • Bouwstijl
    Eclecticisme
  • Wijk
    Centrum
  • Bouwjaar
    ca. 1885
Registerblad 

Bedrijfspand met bovenwoning in eclectische stijl uit circa 1885 op rechthoekige plattegrond bestaande uit drie bouwlagen onder plat dak.

Het Plein dateert in zijn huidige omvang uit 1631 toen naar planen van Constantijn Huygens de grafelijke moestuinen werden veranderd in een monumentaal stadsplein. Aan de zuidzijde van het Plein aansluitend op de bebouwing van de Lange en Korte Poten verrezen naast enkel rijke patriciërswoningen ook herenhuizen van meer bescheiden omvang. Rond 1875 doet het winkelconcept zoals wij dat nu kennen haar intrede en worden veel woonhuispuien in de bestaande bebouwing vervangen door winkelpuien. De voortschrijdende cityvorming van de binnenstad en daarmee het alsmaar belangrijker worden van de winkel- en vermaaksfunctie voor de zuidzijde van het Plein zorgt ervoor dat vanaf 1875 veel van de oude panden wordt gesloopt of zodanig  verbouwd dat er sprake is van een ware metamorfose. De nieuwe panden  zijn veelal hoger en laten de rijke schakering zien van de snel opvolgende architectuurstijlen vanaf 1875 tot het Interbellum. Plein 10-10a is hiervan een goede representant. De gepleisterde voorgevel is eclectisch van uiterlijk. Opvallend is de brede loggia op de eerste verdieping met een korfboorvormige omlijsting. De tweede verdieping met in het midden een enigszins uitkragend drielicht venster (toegevoegd tijdens een verbouwing in 1919) wordt beëindigd met een geprofileerde kroonlijst. Hierop stond oorspronkelijk een over de gehele breedte van de gevel doorlopende bekroning van siersmeedwerk. De geornamenteerde zijpenanten van de oorspronkelijke pui op de begane grond zijn nog aanwezig. De puivulling zelf is meerdere malen gewijzigd en thans voorzien van een moderne invulling.

Het bedrijfspand met bovenwoning is van architectuurhistorische waarde als een goed voorbeeld van de laat negentiende eeuwse eclectische architectuurstijl. Cultuurhistorische waarde heeft het pand omdat het een goede representant is van het transformatieproces dat de zuidzijde van het Plein vanaf de tweede helft van de negentiende eeuw heeft ondergaan van een deftige woonbuurt  tot een voor die tijd mondaine verblijfs- en winkelstraat.

NB. Doel van bescherming van dit object is bij te dragen aan behoud van de historische identiteit van het Plein. De bescherming betreft hier dientengevolge een zogenaamde “vanwege bescherming” waarbij de te beschermen monumentale waarde is beperkt tot de voorgevel met uitzondering van de moderne invulling op de begane grond.