Dagelijkse Groenmarkt 22, Venestraat 1

Hollandsche IJzeren Spoorwegmaatschappij

toon op de kaart
  • Status
    Gemeentelijk Monument
  • Architect
    Wattjes, j.G. Westerhoff, L.C.
  • Bouwstijl
    Rationalisme
  • Wijk
    Centrum
  • Bouwjaar
    ca.1910
Registerblad 

Kantoorpand van de "Hollandsche IJzeren Spoorwegmaatschappij", gebouwd circa 1910 naar ontwerp van de afdeling Weg en Werken van deze maatschappij in op de vroege periode van Berlage geënte trant.

Het rijzige, in baksteen met toepassing van natuursteen voor constructieve elementen opgetrokken hoekpand telt vijf bouwlagen en een omlopend, met pannen gedekt, schilddak. De begane-grond heeft grote, boogvormige étalagevensters. Het rechter gedeelte van de benedenpui aan de zijde van de Dagelijkse Groenmarkt bezat oorspronkelijk een andere vormgeving; het hier aanwezige boograam is bij een verbouwing in 1920 aangebracht.
De verdiepingen bezitten reeksen rechthoekige vensters met natuurstenen lateien en, in de bovenste verdieping, hoekblokken. De ingang bevindt zich in de afgeschuinde hoektravee. Daarboven een aanvankelijk rond uitgekraagde, vervolgens vierkante erkeruitbouw met loggia en gemetselde balustrades. Aan de zijde van de Groenmarkt is voor de derde verdieping een op gemetselde uitkragingen rustend balkon aangebracht, afgesloten met een ijzeren hek.
In de Venestraatgevel geeft een deur uit de bouwtijd toegang tot een eveneens oorspronkelijk trappenhuis.

Pand van algemeen belang voor de gemeente 's-Gravenhage wegens zijn schoonheid en zijn architectuurhistorische waarde als goed bewaard voorbeeld van door de stijl van Berlage beïnvloede architectuur.