Paleisstraat 1 en 3
Gotische Zaal
toon op de kaart- StatusRijksmonument
- ArchitectKoning Willem II
- Monument nr.17869
- BouwstijlNeo-Gotiek
- WijkCentrum
- Bouwjaar1840
Registerblad
Gotische zaal uit 1840.
meer weten
Willem II bewoonde als kroonprins en later ook als koning het paleis aan de Kneuterdijk, dat hij als huwelijksgeschenk van zijn vader had gekregen. Toen door de afscheiding van Belgiƫ in 1840 zijn schilderijenverzameling uit zijn Brusselse paleis naar Nederland werd overgebracht liet hij achter het paleis aan de kant van het Noordeinde een grote zaal bouwen voor de expositie van deze collectie. Hij ontwierp hem zelf en hield ook toezicht op de bouw. Als bouwstijl koos hij voor de Engelse gotiek omdat hij deze stijl tijdens zijn studie in Oxford had leren kennen en waarderen. Als voorbeeld diende de laat-gotische hal van The Christ Church College in Oxford. Willem legde op de geboortedag van zijn eerste kleinzoon de eerste steen voor de bouw op 4 september 1840. De Gotische Zaal werd officieel in gebruik genomen bij de huwelijksinzegening van de dochter van Willem II, Sophie. Door middel van een verbindingsgang was de zaal met het paleis verbonden. Het bleef niet alleen bij deze twee; er verrezen nog meer zalen, galerijen en torens langs het Noordeinde, alles in gotische stijl gebouwd. Dit schilderachtige geheel werd op de verbindingsgang en de Gotische Zaal na, niet lang na 1879 gesloopt.
Net als het paleis behoort ook de Gotische Zaal nu tot het gebouwencomplex van de Raad van State dat in de periode 1978-1983 werd gerenoveerd. Tijdens de oorlog was er een tussenverdieping in de zaal aangebracht en was hij van onder tot boven gevuld met kantoorlokalen. Dat werd tijdens de renovatie verwijderd zodat er weer een grote ruimte ontstond. De verbindingsgang werd helemaal gesloopt en weer opnieuw opgebouwd, met toevoeging van een kelderverdieping en een brede doorgangspoort tussen de tuin achter het paleis en het Noordeinde.
De Gotische Zaal wordt nu onder meer gebruikt voor muziekuitvoeringen en als zittingszaal.
Eenbeukige zaal uit 1840-1842 ontworpen door koning Willem II in op de Engelse Gotiek geinspireerde vormgeving. Het pand is door de aannemers J.E. van Ellinkhuizen en P. Schroot gebouwd achter het in 1817-1820 in Empirestijl verbouwde paleisje aan de Kneuterdijk 20. Het door een zadeldak gedekte gebouw heeft bakstenen muren met steunberen en spitsboogvensters. Deze vensters hadden oorspronkelijk in baksteen uitgevoerde traceringen. Bij de restauratie van 1978-1983 door C. Wegener-Sleeswijk zijn deze traceringen in natuursteen vernieuwd.