Inleiding
Complex arbeiderswoningen uit 1855-1856, gebouwd naar ontwerp van de architect E. Saraber, in opdracht van de "Vereniging tot verbetering der woningen van de arbeidende klasse te 's-Gravenhage" met technische adviezen van het Koninklijk Instituut van Ingenieurs. Het complex arbeiderswoningen is een der eerste voorbeelden in Nederland van arbeiderswoningbouw waarbij niet speculatieve maar ideële doeleinden voorop stonden. Het is tevens het eerste projekt van de genoemde vereniging.
De voormalige woningen Schuddegeest 104-148 zijn ca. 1880 verkocht aan de ontwikkelingsmaatschappij "Suriname" en gesloopt ten behoeve van woningbouw aan de Suriname- en Paramaribostraat.
Het in 1993 gerestaureerde complex bestaat uit vier blokken woningen.

Omschrijving
Vier blokken woningen, bestaande uit de bovenwoningen Schuddegeest 40-56 en de benedenwoningen Schuddegeest 86-102; de bovenwoningen Schuddegeest 58-70 en de benedenwoningen Schuddegeest 72-84; de rug-aan-rug gebouwde woningen met een lage verdieping Schuddegeest 150-166 en 168-184; de woning met verdieping Schuddegeest 186 en de beneden- en bovenwoning Schuddegeest 188-190, welk rijtje haaks is geprojekteerd op de woningen met lage verdieping Schuddegeest 192-196, die weer haaks zijn gebouwd op de woningen met verdieping Mallemolen 75-77.
De woningen zijn in traditionele bouwwijze uitgevoerd met sobere bakstenen gevels onder rechte gootlijsten, vensters met flauw getoogde strekken en stolpramen, deuren met rechthoekige panelen. De eerste woningen zijn in 1855-1856 gebouwd, waarna het complex geleidelijk in dezelfde vormgeving is uitgebreid. De rug-aan-rug woningen Schuddegeest 150-184 bezitten nog de oorspronkelijke opzet, bestaande uit een begane grond met een lage verdieping onder een flauw hellend gemeenschappelijk zadeldak.
De beneden- en bovenwoningen Schuddegeest 40-102 zijn in 1904 uitgebreid waarbij de lage verdieping werd vervangen door twee volledige bovenverdiepingen met plat dak.

Waardering
Complex arbeiderswoningen van sociaal-historisch, typologisch en architectuurhistorisch belang als één der eerste voorbeelden in Nederland van sociale woningbouw zonder speculatieve doeleinden.

SCHUDDEGEEST 40;42;44;46;48;50;52;54;56;86;88;90;92;94;96;98;100;102
Omschrijving
Blok van 18 boven- en benedenwoningen op rechthoekige plattegrond, bestaande uit begane grond en twee verdiepingen onder een plat dak. De woningen zijn in 1904 uitgebreid waarbij de oorspronkelijk lage verdieping werd vervangen door twee volledige bovenverdiepingen onder een plat dak.
De gevels zijn van baksteen met gepleisterde plint en ieder twee assen breed. Deuren en vensters worden bekroond door flauw getoogde strekken van gele baksteen. De gootlijst rust op houten klossen.
De zuidgevel (nrs. 40-56) vertoont cordonlijsten tussen de bouwlagen en wordt geleed door gepleisterde lisenen. De deuren zijn voorzien van panelen en bovenlichten met kruisroeden en geven toegang tot de steektrap naar de bovenwoningen op de verdieping. De vensters bezitten zesruits stolpramen. Boven de deuren zijn op de verdiepingen blindnissen aangebracht. Nummer 48 is afwijkend als risaliet behandeld en drie vensterassen breed, waarvan de rechteras als blindnis is uitgevoerd.
De noordgevel (nrs. 86-102) is risalerend uitgevoerd, afwisselend een en twee vensterassen breed. De deuren zijn voorzien van panelen en bovenlichten met middenstijl en geven toegang tot de benedenwoningen. De vensters bestaan uit zesruits stolpramen en drieruits kloosterkozijnen. Op de scheiding van de woningen bevinden zich op de begane grond en verdiepingen ronde vensters met middenstijl, omlijst door gele baksteen, ter verlichting van de per twee panden naast elkaar gesitueerde wc's. Op de tweede verdieping zijn deze als blind venster uitgevoerd. Nummer 94 is afwijkend behandeld; de breedte is drie vensterassen, waarvan de linkeras als blindnis is uitgevoerd. Tussen de assen bevindt zich een reeks dichtgezette oculi, een aantal is afgesloten met een rooster.
De woningen bevatten elk een keuken met wc in de hoek bij de voorgevel, een woonkamer en een slaapkamer. De bovenwoningen beschikken tevens over een tweede verdieping.
Bij de beneden- en bovenwoningen behoren tuintjes die bij de bovenwoningen nog de afscheidingen met houten hekken en heggetjes bezitten.

Waardering
Woonhuizen van sociaal-historisch, typologisch en architectuurhistorisch belang als een der eerste voorbeelden van sociale woningbouw zonder speculatieve doeleinden en als functioneel onderdeel van het complex arbeiderswoningen aan Schuddegeest/Mallemolen. Hoofdvorm, detaillering en materiaal zijn goed bewaard.

SCHUDDEGEEST 58;60;62;64;66;68;70;72;74;76;78;80;82;84
Omschrijving
Blok van 14 boven- en benedenwoningen op rechthoekige plattegrond, bestaande uit begane grond en twee verdiepingen onder een plat dak. De woningen zijn in 1904 uitgebreid waarbij de oorspronkelijk lage verdieping werd vervangen door twee volledige bovenverdiepingen onder een plat dak.
De gevels zijn van baksteen met gepleisterde plint en ieder twee assen breed. De beide zijgevels van het blok zijn gepleisterd.
Deuren en vensters worden bekroond door flauw getoogde strekken van gele baksteen. De gootlijst rust op houten klossen.
De zuidgevel (nrs. 58-70) vertoont cordonlijsten tussen de bouwlagen en wordt geleed door gepleisterde lisenen. De deuren zijn voorzien van panelen en bovenlichten met kruisroeden en geven toegang tot de steektrap naar de bovenwoningen op de verdieping. De vensters bezitten zesruits stolpramen. Boven de deuren zijn op de verdiepingen blindnissen aangebracht.
De hoeken van de noordgevel (nrs. 72-84) worden gemarkeerd door gepleisterde lisenen. De deuren zijn voorzien van panelen met bovenlichten met middenstijl en geven toegang tot de benedenwoningen. De vensters bestaan uit zesruits stolpramen en drieruits kloosterkozijnen. Op de scheiding van de woningen bevinden op de begane grond en verdieping ronde vensters met middenstijl, omlijst door gele baksteen, ter verlichting van de per twee panden naast elkaar gesitueerde wc's. Op de tweede verdieping zijn als blind venster uitgevoerd.
De woningen bevatten elk een keuken met wc in de hoek bij de voorgevel, een woonkamer en een slaapkamer. De bovenwoningen beschikken tevens over een tweede verdieping.
Bij de bovenwoningen behoren tuintjes (bij de benedenwoningen later gedeeltelijk vervangen door een gemeenschappelijk plantsoen) die nog de afscheidingen met houten hekken en heggetjes bezitten.

Waardering
Woonhuizen van sociaal-historisch, typologisch en architectuurhistorisch belang als een der eerste voorbeelden van sociale woningbouw zonder speculatieve doeleinden en als functioneel onderdeel van het complex arbeiderswoningen aan Schuddegeest/Mallemolen. Hoofdvorm, detaillering en materiaal zijn goed bewaard.

SCHUDDEGEEST 150;152;154;156;158;160;162;164;166;168;170;172;174;176;178;180;182;184
Omschrijving
Blok van 18 rug-aan-rug gebouwde woonhuizen op rechthoekige plattegrond, bestaande uit begane grond en lage verdieping onder een flauw hellend zadeldak.
De gevels zijn van baksteen met gepleisterde plint en ieder twee assen breed. Aan een kant worden de gevels van het blok gemarkeerd door een gepleisterde hoekliseen. Een van de zijgevels is gepleisterd.
De deuren zijn voorzien van bovenlichten met middenstijlen. Bij de nummers 168-184 zijn de originele strokendeuren bewaard gebleven.
De vensters bestaan op de begane grond uit achtruits stolpramen en op de verdieping uit vierruits draairamen. Op de scheiding van de woningen bevinden zich kleine vensters met middenstijl ter verlichting van de paarsgewijs geplaatste wc's. De zijgevels bevatten op de verdieping ieder een zesruits stolpraam.
Deuren en vensters worden bekroond door flauw getoogde strekken van gele baksteen. De gevels worden afgesloten door geprofileerde houten gootlijsten die aan weerszijden bij de zijgevels uitsteken en rusten op geprofileerde sleutelstukken.
De begane grond bevat per woning één kamer. De woningen 168-184 bezitten elk een eigen tuintje, aan de andere zijde ziet een gedeelte van de woningen uit op het gemeenschappelijke plantsoen.

Waardering
Woonhuizen van sociaal-historisch, typologisch en architectuurhistorisch belang als een der eerste voorbeelden van sociale woningbouw zonder speculatieve doeleinden en als functioneel onderdeel van het complex arbeiderswoningen aan Schuddegeest/Mallemolen. Hoofdvorm, detaillering en materiaal zijn goed bewaard.

SCHUDDEGEEST 186;188;190;192;194;196
MALLEMOLEN 75;77
Omschrijving
Serie arbeiderswoningen, bestaande uit een woning met verdieping (Schuddegeest 186) en een boven- en benedenwoning (Schuddegeest 188-190), die haaks zijn geprojekteerd op de woningen met verdieping (Schuddegeest 192-196), die op hun beurt weer haaks zijn gebouwd op de woningen met verdieping aan de Mallemolen 75-77. De woningen Schuddegeest 186-196 zijn gedekt door gemeenschappelijke pannen schilddaken; de woningen Mallemolen 75-77 door pannen zadeldaken, gevat tussen tuitgevels. De gevels zijn van baksteen met gepleisterde plint. Deuren en vensters worden bekroond door flauw getoogde strekken. De gevels worden beëindigd door geprofileerde houten gootlijsten.
De woningen Schuddegeest 186 en 188-190 zijn drie assen breed. De deuren zijn voorzien van panelen, waarvan een vensterpaneel. Boven de deur van nummer 186 bevindt zich een blindnis. Op de begane grond en op de verdieping zijn negenruits schuiframen.
De woningen Schuddegeest 192-196 zijn twee assen breed. De deuren zijn voorzien van bovenlichten met middenstijlen. Boven de deuren bevinden zich blindnissen. De vensters bestaan op de begane grond uit zesruits en op de verdieping uit vierruits schuiframen (met uitzondering van nummer 196, die een vierruits draairaam bezit).
De zijgevel van nummer 192 die in het verlengde ligt van de gevels van de nummers 186 en 188-190, bevat vier blindnissen.
De woningen Mallemolen 75-77 zijn twee assen breed. De deuren zijn voorzien van bovenlichten met middenstijlen. Boven de deur van nummer 77 bevindt zich een blindnis. De vensters bestaan uit schuifvensters met T-kozijnen en doorlopende middenstijl.
In de linkertuitgevel bevinden zich een T-schuifvenster, zesruits schuiframen en een rondbogig zoldervenster.
De woningen Schuddegeest 186 en 188-190 bezitten een eigen voortuintje.
In de toegang tot het complex vanaf de Mallemolen bevindt zich een uit hardsteen vervaardigde ronde paal met gebeeldhouwde decoratie, daterend uit het midden van de 19e eeuw.

Waardering
Woonhuizen van sociaal-historisch, typologisch en architectuurhistorisch belang als een der eerste voorbeelden van sociale woningbouw zonder speculatieve doeleinden en als functioneel onderdeel van het complex arbeiderswoningen aan Schuddegeest/Mallemolen. Hoofdvorm, detaillering en materiaal zijn goed bewaard.

 

Volledig adres: Schuddegeest 40 t/m 196 - Mallemolen 75-77. Schuddegeest 40 t/m 56 en 86 t/m 102 heeft mon. nr 477001. Schuddegeest 58 t/m 84 heeft mon. nr. 477002. Schuddegeest 150 t/m 184 heeft mon. nr. 477003. Schuddegeest 186 t/m 196 heeft mon. nr. 477004.