Heliotrooplaan 5

Historische Buitenplaats Meer en Bos

toon op de kaart
  • Status
    Rijksmonument
  • Monument nr.
    515714
  • Wijk
    Bohemen en Meer en Bos
  • Bouwjaar
    18e eeuw
Registerblad 

Redengevende omschrijving complex nr:515713

HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG behorende tot de voormalige buitenplaats Meer en Bos. De in structuur gaaf bewaarde 17de/18de-eeuwse formele aanleg met hoofdas en sterrenbos is gevat in een rechthoekige grachten- en wallenstructuur met aan de noordzijde het Segmeer en aan de zuidzijde een halfronde beëindiging. De wal loopt langs de oost en zuidzijde; langs de buitenrand aan de westzijde loopt een oude verbindingslaan (kaart Cruqius 1712). Binnen deze structuur ligt centraal een rond-point met waterkom; vanaf de kom lopen vier lanen (kruisvormig) waarvan thans alleen het tracé resteert (geen laanbeplanting) en één diagonale beukenlaan; in de vakken slingerlanen, waaronder een pad in vorm van een krakeling en een tweede diagonale beukenlaan. Rond de formele kern ligt deels geaccidenteerd parkbos met een landschappelijk padenpatroon, dat grotendeels in de 19de eeuw tot stand is gekomen. Grenzend aan de noordzijde van het meer ligt een rechthoekig door grachten/sloten omgeven perceel (ook op kaart Cruqius 1712), op deze laatste plaats stond vermoedelijk het oude buitenhuis in de as van de aanleg. In de 19de eeuw zijn de waterlopen vergraven, werd reliëf aangebracht en een eilandje in het meer aangelegd (Minuutplan 1818). In de Tweede Wereldoorlog is in dit noordelijke deel een tankgracht gegraven en alle beplanting verwijderd; deels nieuwe beplanting, deels sportvelden deze laatst vallen buiten de omgrenzing van de buitenplaats.

Waardering
HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG behorende tot de voormalige historische buitenplaats Meer en Bos van algemeen belang:
- vanwege de ouderdom;
- vanwege de vrij gaaf bewaarde 18de-eeuwse formele structuur met wallen, sloten en lanen;
- vanwege de landschappelijke fasen uit de late 18de en de 19de eeuw, die nog herkenbaar aanwezig zijn (slingerpaden, accidentatie);
- vanwege het Segmeer dat als natuurlijke waterpartij in de aanleg is opgenomen;
- vanwege de functioneel-ruimtelijke samenhang.

Redengevende omschrijving complex nr:515714
Onderdeel 2A

Omschrijving
Aan de rand van de aanleg staat een 18de-eeuwse BOERDERIJ op langgerekte plattegrond. De op rechthoekige grondslag opgetrokken witgepleisterde (bakstenen) boerderij met zwarte plint bestaat uit één bouwlaag en een kapverdieping onder een met pannen gedekt zadeldak met topgevels; tegen kopse zijgevel (O) zijn twee aanbouwen onder zadeldakjes met overstek voorzien van geschulpte windveren. Na brand in 1967 is de boerderij sterk gerestaureerd waarbij kap en vensters zijn vernieuwd; inwendig is de scheidingsmuur evenals het niveauverschil van de zoldervloer tussen stal- en woondeel gehandhaafd; in het staldeel worden spanten en balken aan één zijde gedragen door een rij standvinken die in de lengte van de boerderij over verschillende vloerniveau's doorlopen. Regelmatig ingedeelde voorgevel.

Waardering
BOERDERIJ, deeluitmakend van een ensemble van boerderij met schuur en tuinmuur, behorende tot de voormalige historische buitenplaats Meer en Bos van algemeen belang:
- vanwege de ouderdom;
- vanwege de bouwmassa en vorm;
- als laatste bebouwde onderdelen van de voormalige buitenplaats Meer en Bos;
- vanwege de functioneel-ruimtelijke relatie met de andere onderdelen van de buitenplaats.

Redengevende omschrijving complex nr: 515712
Onderdeel 2B

Omschrijving
Haaks op de boerderij staat een vrijstaande bakstenen SCHUUR met donkere plint op rechthoekige grondslag van één bouwlaag en een kapverdieping onder een met pannen gedekt aan één zijde afgewolfd zadeldak met vlechtingen. In de kopse gevel is een dubbele inrijdeur en daarboven een luik met tweelicht geplaatst; blinde zijgevel (ZW). Restauratie 1965.

Waardering
SCHUUR, deeluitmakend van een ensemble van boerderij met schuur en tuinmuur, behorende tot de voormalige historische buitenplaats Meer en Bos van algemeen belang:
- vanwege de ouderdom;
- vanwege de bouwmassa en vorm;
- als laatste bebouwde onderdelen van de voormalige buitenplaats Meer en Bos;
- vanwege de functioneel-ruimtelijke relatie met de andere onderdelen van de buitenplaats.

Redengevende omschrijving complex nr: 515712
Onderdeel 2C

Omschrijving
Tegenover de boerderij staat een restant van een 19de-eeuwse TUINMUUR op halfronde grondslag met vrij zware steunberen en afgedekt met een rij dakpannen.

Waardering
Restant van TUINMUUR, deeluitmakend van een ensemble van boerderij met schuur en tuinmuur, behorende tot de voormalige historische buitenplaats Meer en Bos van algemeen belang:
- vanwege de ouderdom;
- vanwege de bouwmassa en vorm;
- als laatste bebouwde onderdelen van de voormalige buitenplaats Meer en Bos;
- vanwege de functioneel-ruimtelijke relatie met de andere onderdelen van de buitenplaats.

 

Begrenzing beschermd complex Meer en Bos met nummering complexonderdelen.
De 18e eeuwse schuur naast de boerderij.