Spuistraat 40, Achterom 73a en 73b

toon op de kaart
  • Status
    Gemeentelijk Monument
  • Architect
    Latour, J.P.J.
  • Bouwstijl
    Neo-Renaissance
  • Wijk
    Centrum
  • Bouwjaar
    1902
Registerblad 

Smal, opvallend langgerekt winkel-woonhuis uit 1902 gelegen op de hoek van de Spuistraat en Kissemstraat. Op de ontwerptekening is het oorspronkelijk gebruik van winkel-woonhuis aangegeven (de begane grond en eerste verdieping waren van oorsprong in gebruik als winkel, de tweede en derde verdieping als woonruimte).

De Spuistraat is als sinds de late middeleeuwen een straat waar bedrijvigheid en handel waren geconcentreerd. Rond 1850 doet het winkelconcept zoals wij dat nu kennen haar intrede en worden veel woonhuis- en bedrijfspuien in de bestaande bebouwing vervangen door winkelpuien. De voortschrijdende cityvorming van de binnenstad en daarmee het alsmaar belangrijker worden van de winkelfunctie voor de Spuistraat zorgt ervoor dat vanaf 1875 veel van de oude panden wordt gesloopt of zodanig verbouwd dat er sprake is van een forse metamorfose. De nieuwe winkel-woonpanden panden zijn veel hoger en late de rijke schakering zien van de snel opvolgende architectuurstijlen vanaf 1880 tot aan het Interbellum. Spuistraat 40 is hiervan een goede representant.

Het pand heeft een opbouw van vier lagen onder een plat dak met een twee vensterassen brede gevel aan de Spuistraat en een diep in de Kissemstraat lopende zijgevel. De in schoon metselwerk opgetrokken gevels zijn architectonisch zeer goed verzorgd in een late neo-renaissance stijl. Opvallend hoogtepunt is de dubbele winkelpui op de hoek van de Spuistraat en de Kissemstraat. Deze is op de verdieping nog geheel aanwezig maar op de begane grond door latere wijzingen enigszins versoberd.

Het winkel-woonpand is van architectuurhistorische waarde als goed voorbeeld van de vroeg twintigste eeuwse sobere variant van de neo-renaissancestijl, waarbij typologisch met name de dubbele winkelpui een opvallend element vormt. Cultuurhistorische waarde heeft het pand omdat het een goede representant is van het transformatieproces dat de Spuistraat vanaf het laatste kwart van de negentiende eeuw heeft ondergaan van eenvoudige bedrijvenbuurt tot een voor die tijd mondaine winkelstraat. Tevens van stedenbouwkundige waarde vanwege de markante situering op de hoek van de Spuistraat en Kissemstraat.

NB. Doel van bescherming van dit object is hij te dragen aan behoud van de historische identiteit van de Spuistraat. De bescherming betreft hier dientengevolge een zogenaamde "vanwege bescherming" waarbij de te beschermen monumentale waarde is beperkt tot de gevels in de Spuistraat en Kissemstraat.

Opname D. Valentijn, 2005.
HGA, ca. 1950