Irisstraat 98 - 126 / Magnoliastraat 7 - 9

Papaverhof

toon op de kaart
  • Status
    Rijksmonument
  • Architect
    Wils, J.
  • Monument nr.
    46620
  • Bouwstijl
    Nieuwe Bouwen
  • Wijk
    Bomen en Bloemenbuurt
  • Bouwjaar
    1920-1922
Registerblad 

EENGEZINSWONINGEN. De eengezinswoningen zijn telkens twee aan twee en gedeeltelijk rug aan rug spiegelbeeldig aan elkaar gegroepeerd met gebruik van een binnen- en een buitenring, waarbij telkens de open binnenruimten, waaraan de uitgebouwde toegangsportalen zijn gesitueerd, ten opzichte van elkaar verschoven zijn, zodat de van vensters voorziene achtergevels van de woningen aan de buitenring uitzien op de binnenring van de Papaverhof en andersom. De binnenring is slechts aan de korte zijde toegankelijk; via twee doorgangen vanaf de Magnoliastraat en een doorgang vanaf de Klimopstraat, waar door de bakstenen bebouwing van de etagewoningen aan de oost- en noordzijde de buitenring als het ware verdubbeld is, met uitzondering van de afgeschuinde NO-zijde.

Het uiterlijk van deze woningen, waarbij door toepassing van een verschillend aantal typen met varierend aantal kamers en door de situering op een hoek welbewust enige variatie is ontstaan, wordt desondanks in hoofdzaak door eenzelfde vormgeving bepaald, namelijk het gebruik van blokvormige bouwvolumes met in- en uitspringende hoeken, telkens op symmetrische wijze geschikt, waarbij ook de schoorstenen een rol spelen, en van rechte gootlijsten met licht overstek en voor zover mogelijk door de niveauverschillen, omlopend. De as waarlangs de tweelingpanden telkens zijn gespiegeld, verloopt ofwel midden door het gesloten aandoende gedeelte (Magnoliastraat 7-9 en Klimopstraat 5-7) ofwel midden door het vanwege de toepassing van een balcon op de verdieping boven de erker aan de straatzijde meer open aandoende gedeelte; in laatstgenoemd geval - het meest voorkomend - wordt de scheidslijn telkens gemarkeerd door de betonnen schutting haaks op de borstwering van de balcons.

De vensters bezitten houten kozijnen in verschillend formaat en zijn in de open gedeelten precies in het midden en volkomen symmetrisch geplaatst - met lage, in oorsprong van glas-in-lood voorziene bovenlichten bij de aansluiting van de erkers - en in de gesloten gedeelten op een meer uitgebalanceerde wijze over de gevelvlakken verdeeld. De toegangsdeuren zijn eveneens van hout en voorzien van horizontale verdiepte panelen, een koperen deurknop en een bijna vierkant venstertje in het midden.

De grote variatie in bouwvolumes van het uitwendige wordt inwendig weerspiegeld in de variatie van vloer- en plafondniveau, bereikt door de toepassing van een halfhoge, tot bergruimte ingerichte bouwlaag tussen de hal en de verdieping en van een lage erker, grenzend aan een hoge woonkamer op de begane grond, alsmede door een hogere situering van de slaapvertrekken ten opzichte van de gang op de verdieping.

De woningen hebben elk een eigen tuin, omgeven door een houten hek op een lage sokkel tussen blokvormige pijlers van beton; aan de erkers zijn telkens gemetselde bloembakken aangebouwd.

meer weten 
Complex middenstandswoningen uit 1920-1922 van Jan Wils in de stijl van het Nieuwe Bouwen bestaande uit eengezinswoningen en flatbebouwing. Kenmerkend zijn de accentuering van horizontale betonbanden, de plastische benadering van de bouwmassa's alsmede de bijzondere aandacht voor het kleurgebruik. De gepleisterde eengezinswoningen zijn gelegen rondom een rechthoekig plantsoen. Bijzonder in het ontwerp is het geschakelde patroon van een dubbele rij eengezinswoningen bestaande uit blokken van twee woningen, die telkens rug-aan-rug achter elkaar zijn verschoven. De entree's zijn wisselend aan de straatzijde en aan de binnenzijde gesitueerd. De in schoon metselwerk uitgevoerde etagewoningen langs de Klimopstraat bestaan uit drie bouwlagen met platte dekking en vertonen een aan de architectuur van de geschakelde laagbouw verwante vormgeving. Deze etagewoningen bezitten voor- en achtertuinen. In 1989 is het complex gerenoveerd en gerestaureerd waarbij de oorspronkelijke kleurstelling is benaderd. Gebouwd in opdracht van de Coöperatieve Woningbouw Vereeniging Tuinstadwijk "Daal en Berg". Zowel in de hoog- als laagbouw waren de interieurs met zorg gedetailleerd. Veel interieurdetails zijn bewaard gebleven. De indeling is gebaseerd op een efficient gebruik van de verschillende ruimten, die door een centrale hal met elkaar zijn verbonden. Woordelijke tekst d/d 24 sept. 1920 van bestuur Coöperatieve Woningbouw Vereeniging Tuinstadwijk "Daal en Berg" met betrekking tot bouwplan: "De opgave voor het bouwen van het complex woningen voor de bovengenoemde vereeniging hield in, om in den bouw nog zooveel mogelijk van het oorspronkelijk karakter der stichting, het tuinstadidee te bewaren. Hieraan kon worden voldaan, door de woningen aan blokken van twee ruggelings tegen elkaar te bouwen, waardoor tusschen de blokken nog ruimte voor eenvoudige beplanting zou overblijven. In aansluiting met de voortuinen kwamen dan de blokken van twee telkens rondom in het groen te liggen. Bij den opbouw is getracht door omsluiting van de inwendige ruimten met verschillende hoogten tot een zuivere architectonische werking te komen, alles wat niet onmiddelijk uit het plan zelf voortkwam, is terzijde gesteld. De afwerking van het gehele plan is dan ook uiterst eenvoudig. Het metselwerk is gedacht van mistkleurig hardgrauw op plint van grijze klinkers met diep terugliggende grijze voeg. De voorgebouwde raampartijen, met aan de zijkanten de deuren naar den voortuin, zullen in beton worden uitgevoerd met een overmaat van grind, om evenals de verschillende banden, geborsteld te worden. De benedenramen zullen naar benedenschuivend worden gemaakt, de overige draaiend of tuimelend. De kleuren van het houtwerk zijn nog niet bepaald, maar zullen worden vastgesteld in overleg met kunstschilder, waarbij hetzelfde beginsel als bij het bouwkunstige gedeelte zal worden gehuldigd, n.l. door eenvoudige compositie van kleuren de eenheid van het blok te markeren, zonder in eentonigheid te vervallen. De verdiepingswoningen zullen opgetrokken worden als de eengezinswoningen". -Volledig adres: Papaverhof 1 - 35 Klimopstraat 1-31, 2-48 en 58-128 Irisstraat 98-126 Magnoliastraat 7-9
Papaverhof