Plaats 15

toon op de kaart
  • Status
    Gemeentelijk Monument
  • Architect
    Brandes, J.J.
  • Bouwstijl
    Expressionisme Nieuwe Bouwen
  • Wijk
    Centrum
  • Bouwjaar
    1938-1939
Registerblad 

Omvang bescherming: geheel.

Smal woon-winkelpand van vier bouwlagen uit 1938/39 naar ontwerp van J.J. Brandes die met zijn spaarzame detaillering zowel door het Expressionisme als het Nieuwe Bouwen is beïnvloed.

In 1938/39 lieten de van oorsprong Oekraïense modeontwerpster Lydia Dickman-Zorokowitsch Piotrofski en haar Deense echtgenoot Hans Jörgen Dickman een nieuw woon-winkelhuis bouwen aan de Plaats. Dickman ging het pand gebruiken voor haar mode-atelier en -winkel, voornamelijk gespecialiseerd in dameshoeden. Het echtpaar gaf J.J. Brandes (1884-1955) de opdracht om een ontwerp te maken voor het smalle, diepe perceel. Brandes ontwierp een met travertinplaten bekleedde voorgevel die opvalt door zijn moderne, grotendeels vlakke uitvoering met spaarzame detaillering die raakvlakken heeft met de Byzantijnse architectuur. De bronskleurige winkelpui wordt van de woonverdiepingen gescheiden door een natuurstenen waterslag, die tevens de onderdorpel is voor de eerste verdieping. De gevel telt twee vensterassen van ongelijke breedte met rondboogvensters van wisselende hoogte. Binnen de openingen zijn ranke stalen vensters gevat. Slechts op enkele plaatsen is sprake van enig reliëf, zoals in de kolommen tussen de vensteropeningen en in de verticale gecanneleerde stroken die als een soort sluitsteen boven de grootste gevelopeningen zitten. Het grote venster op de bovenste verdieping is iets kleiner uitgevoerd dan op de onderliggende verdiepingen en de vensters liggen hierdoor iets meer naar binnen. De gevel wordt afgesloten door een uitkragende lijst die net als de gevel in travertin is uitgevoerd. Intern ontwierp Brandes een ovaal trappenhuis met schalmgat dat de verschillende bouwlagen met elkaar verbindt.

Het pand is van architectuurhistorische waarde als goed bewaard vroeg voorbeeld van een op het Expressionisme en Nieuwe Bouwen geïnspireerd woon-winkelhuis. Het pand vormt een bijzonder ontwerp binnen het oeuvre van de Haagse architect J.J. Brandes, die met name bekendheid geniet van zijn ontwerpen in de Nieuwe Haagse School. Stedenbouwkundige waarde ontleend het pand aan de situering in de historische gevelwand aan de Plaats, waarin het pand een opvallende verschijning vormt.