Kneuterdijk: diverse locaties

Vanuit de Vereniging Oost en West (1899) werd in 1903 de culturele onderneming NV Boeatan (‘huisarbeid’) opgericht. Deze ‘toonkamer’ en winkel van Oost- en West-Indische kunstvoorwerpen verhuisde in 1907 van Plaats 9 naar Heulstraat 17. In het pand was een theehoekje waar Indische hapjes als kwee talam werden geserveerd door dames in traditionele kostuums. Boeatan bood de Haagse consument met haar combinatie van tentoonstelling, winkelparadijs en eetgelegenheid dus al een element van ‘beleving’, zoals dat in hedendaagse winkelconcepten wordt nagestreefd. Bovendien leverde Boeatan regelmatig bruiklenen aan tentoonstellingen en had zo grote invloed op de beeldvorming van Indische kunst en cultuur.

In 1928 werd het winkelinterieur gemoderniseerd naar ontwerp van Nicola Petrus (Nico) de Koo (1881-1960), in 1933 gevolgd door een verhuizing naar nr. 19 op de hoek Kneuterdijk. De Koo was opnieuw verantwoordelijk voor de inrichting. Het nieuwe Indische restaurant op de eerste verdieping was met een lift te bereiken, wat destijds nog een noviteit was. De Tweede Wereldoorlog betekende echter een afbouw van activiteiten en in 1948 werd Boeatan opgeheven. NV Maatschappij Lensvelt Nicola werd de nieuwe eigenaar vestigde hier in 1949 restaurant Garoeda, nu een van de oudste Indonesische restaurants in Den Haag.

Een paar meter naast Boeatan werd in 1935 het restaurant Waroong Batavia gevestigd in het voormalige woonhuis van Johan de Witt op Kneuterdijk 6. De rijke zeventiende- en achttiende-eeuwse interieurs met Chinese ornamenten vormden een prachtige entourage voor de moderne en luxe restaurantinrichting. Waroong Batavia stond onder leiding van D.G. Wevers en M. Elfring en mikte op een hoge prijsklasse, maar ging in 1937 toch failliet.

Het pand op huisnr. 8 werd in 1923 opgeleverd door architect Hermann Friedrich Mertens (geb. Batavia, 1885-1960). Hier waren onder meer kantoren van de Cultuurmaatschappij Telaga Patengan en de Suikerfabrieken Tjeweng Lestari gevestigd.

Schuin tegenover Boeatan was op Kneuterdijk 1 de Nederlandse Handel-Maatschappij gevestigd. De NMH werd opgericht in 1824 en beschouwd als opvolger van de V.O.C., waar het de handel met Nederlands-Indië betrof. De NHM had vanaf 1910 een Haags filiaal en liet 1924 het gebouw op de Kneuterdijk ontwerpen door architectenbureau M.A. van Nieukerken (1879-1963). Links en rechts van de ingang zijn sierkapitelen aangebracht, waarin twee West- en Oost-Indische gezichten het handelsterrein van de NHM verbeelden.

Voor meer Sporen van Smaragd in het Hofkwartier, klik hier.